ÇEKÜD; doğa insan arasında bozulan dengeyi yeniden kurmak, yüksek çevre ve ahlak bilincine sahip bir toplum yapısı oluşturmak için bir dizi proje yürütmektedir. Bu yazımızda sizlere ÇEKÜD’ün küresel farkındalık projelerinden biri olan ‘Sofrada Sıfır Artık’ Projesinden bahsetmek ve daha yakından tanıtmak istiyoruz. Ancak küresel çözümler içeren bu projeyi daha iyi anlatmak için uluslar arası tabloda grafiği her geçen gün yükselen küresel sorunlara hızlıca göz getirmenin daha faydalı olacağına inanıyoruz.
Çevre sorunlarına çözüm arayışları
Gittikçe artan ulaşım ve iletişim imkanlarının hız kattığı birçok sorun küresel boyutlarda tartışılmaya başlandı. Çevresel ve ekonomik sorunlar ise küresel toplantıların baş aktörü konumuna geldi. Aklı eren iyi niyet sahibi herkes bu konuda bir kaygı, bir telaş ve bir çözüm arayışı içine girmiş görülüyor. Küresel ısınmaya çözüm arayanlar, otomobilsiz yaşam günü ilan edenler, sessiz şehirler kurmaya çalışanlar, ekolojik ölçü birimleri icad edenler, tohum takaslarını destekleyenler, kelaynakları, boz ayıları, akdeniz foklarını yok olmaktan kurtarmaya çalışanlar, yaban hayat koridorları açmaya çalışanlar, doğal temizlik amacıyla kül suyu kullanımını tavsiye edenler, minimal yaşam tarzı tercih edenler, sade yaşam tarzı önerenler bu arayışın aktivistleri olarak ön planda görev yapmaya çalışıyorlar.
Umursamazlığımızın faturası kabarıyor
Bütün bu çabalara rağmen küresel umursamazlığın faturası her geçen gün kabarmakta, çağdaş tüketim toplumunun yerküre üzerinde yaptığı doğal tahribat hızla artmaktadır. Dünyadaki mevcut çevre kirliliğinin % 50 ‘sinin son 35 yılda meydana gelmesi, biyolojik çeşitliliğin son 40 yılda %30 azaldığını gösteren bilimsel veriler; toplu balık ölümleri, toplu kuş ölümleri gibi küresel kirliliğin arttığını belgeleyen üzücü haberler, hızla yayılan bilginin, hızla gelişen teknolojinin çevre sorunlarının çözümü için yeterli olmadığını göstermektedir.
Uluslararası toplumun küresel acziyet ilanı
20 Haziran 2012’de Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde yapılan BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansına katılan gelişmiş ülkeler, 20 yıl önce aynı mekanda alınan ve 20 yılda başarılamayan kararların üzüntüsünü uluslar arası kamuoyu ile paylaşmışlardır. Bu paylaşım, yeni yüzyıl bilgi toplumunun kendi dertlerine çözüm üretmekten acze düştüğünün en yetkili ağızlardan ilanı olmuştur. Çağımızda tüketim ihtiyaç olmaktan çıkmış amaç haline, bilgi ilaç olmaktan çıkıp silah haline, değer ölçüsü ahlâk olmaktan çıkmış para haline gelmiştir. Dünyanın bir yarısı geri kalmışlıktan kaynaklanan açlık ve sefalet içinde kıvranırken, diğer bir yarısı da aşırı gelişmişlikten kaynaklanan maddi refah krizleri içerisinde kıvranmaktadır. Bu krizler aşırı tüketim ve israf krizlerinin küresel ekonomik ve çevresel göstergeleri haline gelmiştir.
Kişisel ve sosyal dönüşüm projesi
Ama asıl sorun, sorunu içeride değil dışarıda aramaktan kaynaklanmaktadır. Sorunun adı ‘çevre’ olarak konduğu için herkes sorunu kendisinde değil çevresinde aramaktadır. Sorun kapımızın önünde durmakta ama herkes komşusunun kapısı önündeki çöpleri göstermektedir. Halbuki herkes kendi kapısının önünü temizlese önemli bir küresel sorun rafa kalkmış olacaktır. Asıl sorun komşuda değil BEN’dedir, BİZ’dedir. İşte Sofrada Sıfır Artık Projesi, çağımız insanına sunulan kendine geliş, kendine dönüş, kendini; nefsini, egosunu, hırsını, zaaflarını farkettirecek kişisel ve sosyal dönüşüm projelerinden birisidir.
Küresel ekonomik krizden çıkış projesi
Son dört yıldır yaşadığımız küresel ekonomik kriz küresel başarısızlıklarımızın bir başka boyutunu göstermektedir. Ekolojik ayak izi dünya ortalaması olan 2.2 Ha’lar seviyesinin biraz altında seyreden Türkiye’de bile yılda yaklaşık 1,5 milyar lira değerinde 2 milyar ekmeğin çöpe atılması, ekolojik ayak izi 9.6 Ha’lar seviyesinde olan ülkelerin ne denli israf krizi içerisinde olduğunun açık bir göstergesidir. Krizin adını doğru koymak gerekirse ekonomik kriz değil, aşırı tüketim ve israf krizi demek daha doğru olacaktır. İsraf ve aşırı tüketimi önlediğimizde günde 2 saat daha az çalışarak mevcut yaşam standardımızı korumamız işten bile değildir. İşte Sofrada Sıfır Artık Projesi, israf krizinden kurtuluş ve küresel ekonomik krizden çıkış projelerinden birisidir.
Küresel sağlıklı ve mutlu yaşam projesi
Kaliteli yaşamın sloganı haline getirilen konfor, hayatımıza bir şeyler katmak yerine bir verip üç almaya devam etmektedir. Dünyadaki 25 milyon KANSER hastasının %60’ının ABD, Kanada, Avustralya gibi sosyal refahın tavan yaptığı gelişmiş ülkelerde olması, bu ülkelerde gittikçe artan şiddet ve intihar olayları, 1 milyar insanın AÇLIKLA mücadele ettiği dünyada 1.5 milyar insanın OBEZİTE ile mücadele etmesi, her 100 kişiden 15’inin DEPRESYON denen küresel salgın hastalığa yakalanması bilgi ve teknoloji çağının insanları mutlu edemediğinin çok açık bir göstergesidir. İşte Sofrada Sıfır Artık Projesi, küresel sağlıklı ve mutlu yaşam projelerinden birisidir.
Sosyal refah ve mutluluğu paylaşma projesi
Türkiye’de yaşayan 70 milyon kişi sofrasından günde bir pirinç tanesini israf etse günlük 2,5 ton pirinç israf ediliyor demektir. 2,5 ton pirinç 30 bin porsiyon pilav demektir. 70 milyon kişi günde bir kaşık israf etse günde 250 ton, bir porsiyon israf etse günde 5000 ton pirinç çöpe gidiyor demektir. Aynı örneği 7 milyar dünya nüfusuna ölçeklersek; her bir pirinç tanesi 250 ton’a, her bir kaşık 25.000 ton’a, her bir porsiyon 500.000 ton’a karşılık gelecektir. Bugün israf canavarının pençesinden kurtarıp paylaşacağımız sadece yarımşar tabak pilavla dünyada aç ve sefil durumda olan 1 milyar insanı doyurma imkanımız olacaktır. İşte Sofrada Sıfır Artık Projesi, sosyal refah ve mutluluğun küresel paylaşım projelerinden birisidir.
Optimum dengeyi yakalama projesi
Sofrada Sıfır Artık Kampanyası soframıza konan bütün tabakları silip süpürüp mevcut kilolarımızı arttırma projesi asla değildir. Tam aksine tabağımıza ihtiyacımız kadar alacak irade gücünü kazanma ve benliğimizi sarıp bizi esir eden tüketim çılgınlığından kurtulma projesidir. Akademik bir dille ifade etmek gerekirse; Sofrada Sıfır Artık Projesi sosyal refah, çevre ve iktisat döngüsü içerisinde optimum dengeyi yakalama projesidir.
Hepinizi Sofrada Sıfır Artık Kampanyamıza fiilen katılmaya, söylemi bırakıp eyleme geçmeye davet ediyoruz. Amacımız sizlerin vereceği desteklerle bu kampanyayı yurt çapında yaygınlaştırmak ve yaşanır hale getirmek. Bu vesileyle yapacağımız eğitim seminerleri, konferans, panel ve sempozyumlarda sofradan başlayan ve yaşam alanımızı ahtapot gibi saran bütün yanlış tüketim alışkanlıklarımızı hep birlikte sorgulama fırsatı bulmuş olacağız. Bu kampanyamıza sahip çıkan, bu projemize destek veren, bu projemize ortak olan, bu projemizde emeği geçen herkese teşekkür ediyor, selam ve saygılar sunuyoruz.
17.04.2014
Süleyman Yorulmaz
ÇEKÜD Yönetim Kurulu Başkanı