Nüfus bakımından Avrupa’nın 23 ülkesinden büyük İstanbul’daki su yönetimi hakkında daha önce teknik bazı bilgilerden bahsetmiştim.

Suyun kalitesinin kontrol edildiği laboratuar hizmetleri ve dağıtımının kontrolünün yapıldığı SCADA sisteminden de bahsedip, kullanılmış suların yönetimi de denilen Atıksu Yönetimi  ile ilgili olarak bir özet bilgi vermek istiyorum.

Laboratuvar hizmetleri

İçmesuyu arıtma tesislerinde arıtılan suların kalitesi arıtma tesislerinde bulunan laboratuvarlarda analiz edilmektedir. Hamsuların arıtma tesisine girişinden itibaren başlayarak arıtma işlemine müteakip devam eden analizlerle içmesuyu dağıtım sistemine verilen suyun kalitesi sürekli olarak takip edilmektedir. Kimyasal, bakteriyolojik, estetik değerler olmak üzere toplam 80 parametrede inceleme yapılmaktadır. Ayrıca her dağıtım sisteminin beslediği bölgelerde suyun İstanbullulara ulaştığı noktalarda günlük ortalama 350-400 numune akredite olmuş merkez laboratuvarda analiz edilerek takibi yapılmaktadır. Analiz neticeleri her ay internet sitesinde düzenli olarak yayınlanmaktadır.

SCADA

İstanbul’daki tüm içmesuyu sistemi merkezi kumanda sistemi olan SCADA ile yönetilmektedir. İçmesuyu kaynaklarının doluluk oranı, yağış durumu, içmesuyu hatlarındaki basınç değerleri, depolardaki su hacmi gibi su dağıtım sisteminde bulunan tüm veriler anlık olarak merkeze iletilmekte, merkezi yönetimle sisteme müdahale edilebilmektedir.

Atıksu Yönetimi

Kullanılarak atıksuya dönüşen sular toplam uzunluğu 14 bin 211 kilometre olan atıksu şebekesiyle toplanır. Atıksu şebekesinde beton borular tercih edilmiştir. Atıksu şebekesiyle atıksular ana toplayıcı dediğimiz kolektör ve tünellere iletilir. Çapı 2,20 metreye ulaşan kolektörlerin uzunluğu 884 kilometredir. Kolektörler, korozyona dayanıklı, yüksek mukavemetli beton borulardan imal edilmiştir. Trafik yoğunluğu, zemin şartları, bölgenin coğrafi yapısı gibi şartlar gözönünde bulundurularak açık kazı yapılmasının mümkün olmadığı yerlerde tünel sistemi kullanılarak atıksu hattı inşa edilmiştir. Çapı 3 metreye varan büyüklükte toplam 131 kilometre atıksu tüneli mevcuttur. İstanbul’un sahillerinin tamamına yakını atıksu tünel ve kolektörleriyle çevrilmiştir. Atıksu hatlarının tamir ve bakımlarında robot teknolojisi kullanılmaktadır. Atıksu hatlarında meydana gelen tıkanıklıklar kameralı robotlar sayesinde tespit edilerek temizlenmekte, hatlarda meydana gelen olası arızalar kazı yapılmasına gerek kalmaksızın kaplama yapılmak suretiyle giderilerek hattın ömrü uzatılmaktadır.

Kolektör ve tünellerle toplanan atıksular, atıksu arıtma tesislerine ulaşır. İstanbul’da hizmet ettiği havzanın ihtiyacına göre planlanan farklı kapasitelerde 55 adet atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. Atıksu arıtma tesislerinin prosesi tercih edilirken İstanbul Boğazı’nın dinamik yapısı gözönünde bulundurularak Boğaz Hattı’na ilk etapta ön arıtma tesisleri projelendirilmiş, Marmara Denizi sahilleri için ise biyolojik ve ileri biyolojik arıtma özelliği tercih edilmiştir. Atıksu arıtma tesislerinin toplam kapasitesi günlük kapasitesi 5 milyon 449 bin 460 metreküptür.

İleri biyolojik atıksu arıtma tesislerinin çıkış sularının bir kısmı son dezenfeksiyon işleminin ardından rekreasyon alanlarının sulanması, sanayi suyu olarak kullanılmaktadır. Arıtma tesislerinin işletilmesinde gerekli olan enerjinin önemli bir bölümü de atıksulardan elde edilmektedir.

Hepinize su gibi duru bir hayat diliyorum.

28.02.2014
Mehmet Dikici
İnş.Yük.Müh.
mehmetdikici@cekud.org.tr